Kaplica ta została powierzona w 1548 roku siostrzenicy papieża Juliusza II, Lukrecji della Rovere. Ona z kolei powierzyła wystrój Daniele da Volterra, genialnemu uczniowi Michała Anioła, który pracował z nim nad Kaplicą Sykstyńską. Artysta właśnie ukończył był Złożenie z Krzyża, znajdujące się po drugiej stronie nawy głównej.

Prace nad kaplicą trwały od 1548 do 1553 roku, a Volterrze pomagali różni artyści. Według Vasariego, „ojca historii sztuki”, rysunki do fresków są autorstwa Volterry, ale ich realizacja jest w dużej mierze zasługą jego współpracowników.

Fresk podzielony jest na dwa rejestry:

1. W dolnym rejestrze widzimy apostołów tworzących otwarte półkole. Widz zostaje wprowadzony do obrazu przez dwóch apostołów, którzy patrzą na niego i nawiązywać do niego swoim gestem, jakby z niego kpili. Są poruszeni, kłócą się i wskazują rękami na Dziewicę Maryję wznoszącą się do nieba.

Wśród nich, na pierwszym planie, rozpoznajemy Jana Ewangelistę dzięki księdze, na której opiera łokieć. U jego boku, w kolorach niebieskim i żółtym, z łatwością rozpoznajemy św. Piotra dzięki kluczowi, który trzyma pod pachą. Symbol ten wywodzi się ze słów Jezusa:

«Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie» (Mt 16, 18-19).

2. W górnym rejestrze Dziewica, opuściwszy ziemię, wstępuje do nieba przez otwór pozbawionej dachu kopuły. Jest niesiona przez obłok podtrzymywany przez anioły, które tworzą krąg i patrzą w stronę widza. Wydaje się, że tańczą, świętując wielką tajemnicę.

Te dwa rejestry podkreślają ruch wznoszenia się do nieba, wyraźnie oddzielając część niebiańską od ziemskiej. W centrum apostołów znajduje się grób Dziewicy Maryi, o który opierają się niektórzy z nich. Maryja przechodzi z grobu, reprezentującego śmierć, do Prawdziwego Życia. Zgodnie z dogmatem o Wniebowzięciu, Dziewica wstąpiła do nieba wraz ze swoim ciałem.

W tej grupie apostołów można wyraźnie wyczuć wpływ Rafaela i jednego z jego fresków znajdujących się w Watykanie, noszącego tytuł „Spór o Najświętszy Sakrament”.

Kolorem dominującym w obrazie jest niebieski. Jest on wykonany z lapis lazuli, w XVI wieku rzadkiego i drogiego pigmentu, demonstrującego bogactwo mecenasa i przypominającego chromatyczne wyrafinowanie Kaplicy Sykstyńskiej. Jest to również kolor Maryi Dziewicy (zgodnie z Księgą Apokalipsy, ostatnią księgą Biblii, kolory maryjne to czerwony i niebieski).

Otaczająca dzieło architektura wzmacnia jego monumentalność, podobnie jak całą przestrzeń kaplicy. Kolumny łączą kaplice, a po obu stronach znajduje się perspektywa z dużymi schodami. Możemy również podziwiać drzwi, niezbędne do przejścia z jednej kaplicy do drugiej, powielone w trompe l’oeil, aby uszanować symetrię dzieła.

Wniebowzięcie to moment, w którym Maryja Dziewica wstępuje do nieba, pod koniec swojego ziemskiego życia; idzie prosto do chwały Bożej. Każdego roku 15 sierpnia świętuje się zatem śmierć Maryi, ale także jej zmartwychwstanie, jej przybycie do raju z Ojcem i Synem oraz jej koronację. Dlatego też przedstawienia Wniebowzięcia są bardzo często okazałe, aby podkreślić królewski i w dużej mierze chwalebny charakter tego wydarzenia. Kierują one uwagę na ciało Maryi wznoszące się bezpośrednio do nieba, w całym swoim majestacie.

Po prawej: „Dzieciństwo Maryi” i „Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny w Świątyni”

Maryja cudownie narodziła się Annie i Joachimowi, gdy byli już w podeszłym wieku i nie mieli nadziei na dziecko. Jeszcze jako dziecko, rodzice zabrali ją do świątyni, gdzie pozostała, dopóki nie osiągnęła pełnoletności, tkając świątynną zasłonę. Teksty wspominają, że tańczyła, gdy weszła do świątyni i nie oglądała się za siebie. Wydarzenie to w szczególny sposób nawiązuje do powołań zakonnych i jest wspominane podczas uroczystości dotyczących życia konsekrowanego.

Po lewej: „Dzieciństwo Jezusa” i „Rzeź niewiniątek”

W czasie narodzin Jezusa wróżbici przepowiedzieli nadejście króla Żydów, co bardzo zaniepokoiło Heroda, ówczesnego króla Judei. W związku z tym zarządził on rzeź wszystkich dzieci poniżej drugiego roku życia w całym regionie Betlejem, zapowiedzianym miejscu narodzin Jezusa. Pamięć o tej masakrze jest obchodzona co roku w Święto Świętych Niewiniątek, 28 grudnia. Józef, ojciec Jezusa, został ostrzeżony we śnie, dzięki czemu Święta Rodzina uciekła do Egiptu, aby chronić Dziecko.